Vòi rồng là gì? Đặc điểm của hiện tượng vòi rồng

Từ lâu, vòi rồng là một hiện tượng thiên nhiên đáng sợ bởi sức tàn phá khủng khiếp của nó. Hãy cùng Dự báo thời tiết tìm hiểu vòi rồng là gì, nó có đặc điểm như thế nào mà khiền nhiều người khiếp sợ như vậy!

Vòi rồng là gì?

Vòi rồng theo từ điển khí tượng học, là một cột khí xoáy dữ dội, hút từ bề mặt đất lên đám mây vũ tích, tạo thành hình như cái phễu di động, trông giống như cái vòi. Lốc xoáy di chuyển trên hồ nước hoặc biển tạo thành vòi rồng, thường kèm theo sấm sét. Tuy nhiên phạm vi đường kính của vòi rồng thường nhỏ hơn lốc xoáy rất nhiều.

Âm thanh của hiện tượng vòi rồng thường là những tiếng đùng đùng liên tục, đôi khi rất lớn như tiếng thác nước đổ hoặc tiếng ồn mở cửa kính ô tô khi xe chạy cực nhanh.

Nhìn từ xa, vòi rồng giống như cột nước, có thể có màu đen hoặc trắng, tuỳ thuộc những thứ mà nó cuốn theo trong quá trình di chuyển. Trong quá trình di chuyển, vòi rồng có thể cuốn theo hay phá hủy mọi thứ, nên nó cũng là hiện tượng khí tượng đặc biệt nguy hiểm. Vòi rồng là một xoáy khí nhỏ nhưng cực mạnh. 

Hiện tượng vòi rồng là gì?

Không khí nóng ẩm từ vịnh thổi vào gặp không khí lạnh, khô hình thành mây và dông. Nếu điều kiện thuận lợi, luồng không khí được nâng lên đột ngột sẽ quay xung quanh một miệng phễu trung tâm với tốc độ đôi khi hơn 160km/giờ. Vòi rồng được hình thành khi đám mây hình phễu này chạm mặt đất.

Vòi rồng có thể xảy ra bất kì lúc nào khi không khí nóng và lạnh xung đột, ngay cả trong đêm tối nhưng thường tập trung vào buổi chiều.

Tại Việt Nam, hiện tượng vòi rồng hiếm khi xảy ra, chủ yếu tập trung ở vùng biển phía Nam nhiều hơn. Chúng ta có thể thấy vòi rồng một năm vài lần ở đồng bằng hoặc trung du.

Nguyên nhân sinh ra hiện tượng vòi rồng?

Vừa rồi là khái niệm vòi rồng là gì, vậy nguyên nhân hình thành nên hiện tượng vòi rồng là do đâu? Nó là do khí nóng ẩm từ các vịnh thổi vào gặp không khí lạnh và khô từ núi thổi ra gây nên xung đột hình thành ra lốc xoáy. Rất nhiều cơn bão cũng được hình thành từ những điều kiện tương tự nhưng lại không bao giờ tạo ra được lốc xoáy.

Vòi rồng là gì? - Nguyên nhân gây vòi rồng

Lốc xoáy được phát triển từ một cơn dông, thường từ những ổ dông rất mạnh hay siêu mạnh, nên ở đâu có cơn dông dữ dội là ở đó có thể sẽ có lốc xoáy, song nó rất hiếm xảy ra.

Cũng có khi vòi rồng được sinh ra từ một dải gió giật mạnh hay từ một cơn bão. Người ta cho rằng khi không khí lạnh ở lớp bên trên đè lên lớp không khí nóng ở phía dưới, không khí nóng sẽ bị cưỡng bức trở nên chuyển động rất mạnh. Nhưng khi lốc xoáy xảy ra ở trên mặt nước thì thường lại không thấy đối lưu và cũng không nhìn ra được sự khác biệt nhiệt độ giữa các lớp.

Lốc xoáy xảy ra trên mặt nước, vòi rồng trên biển hay còn được gọi là vòi rồng nước hay vòi rồng hút nước vì nó giống như đang hút nước lên trời. Đến nay nguyên nhân hình thành nên lốc xoáy con người vẫn chưa thể hoàn toàn hiểu được hết.

Tuy vậy, phần lớn lốc xoáy đều được hình thành từ một dạng mây dông đặc biệt là mây dông tích điện. Một đám mây có thể kéo dài trong nhiều giờ, xoáy tròn trong vùng có đường kính từ 10 cho đến 16km, di chuyển được hàng trăm dặm và sinh ra vô số các ống hút khổng lồ. Nguồn gốc sâu xa của chúng là vùng khí hậu có luồng khí nóng đi lên và gặp luồng khí lạnh đi xuống.

Vòi rồng có nguy hiểm không?

Hiện tượng vòi rồng hút nước

• Với sức gió có thể đạt tới 200 km/h, vòi rồng có thể bẻ cong thuyền và cuốn người đứng xem ra biển. Nó thậm chí có thể phá hủy các căn nhà xây bằng gạch không kiên cố.

• Đối với vòi rồng lửa, nó có thể khiến ngọn lửa lan rộng và làm nặng tình trạng cháy rừng.

• Trong quá trình di chuyển, vòi rồng cuốn theo nhiều bụi khí hoặc thậm chí các vật thể lạ và ném đi sau đó. Điều này có thể dẫn đến thương tích đối với con người

⏩Bạn đang xem: Dự báo thời tiết hôm nay

Vòi rồng lớn nhất thế giới từ trước tới nay

Có thể liệt kê một số vòi rồng lớn trên thế giới để thấy cụ thể và rõ ràng hơn hậu quả mà vòi rồng gây ra:

• Ngày 18 tháng 3 năm 1925, cùng một lúc 7 lốc xoáy đã xuất hiện ở 3 bang Illinois, Missouri, Indiana làm 740 người thiệt mạng và 2.027 người bị thương, với vận tốc gió có lúc lên tới hơn 400 km/h.

• Vòi rồng đã phá hủy nhiều cấu trúc hạ tầng. Đây được coi là vòi rồng tồi tệ nhất ở Mỹ.

• Ngày 6 tháng 5 năm 1840 trận lốc xoáy Natchez dọc sông Mississippi tại bang Louisiana và Mississippi làm 317 người thiệt mạng và 109 người bị thương. Con số trên chưa bao gồm các nô lệ thời đó.

• Ngày 3 tháng 4 năm 1974,  một thảm họa lốc xoáy là tập hợp của 148 lốc xoáy nhỏ, giết chết 315 người từ bắc Alabama đến bang Ohio.

• Ngày 27 tháng 5 năm 1896, vòi rồng có tên St. Louis xảy ra tại bang Missouri và Illinois cướp đi sinh mạng của 255 người và làm 1.000 người khác bị thương.

• Ngày 6 tháng 4 năm 1936, lốc xoáy Gainesville ập vào Gainesville, Georgia làm 203 người tử vong và 1.600 người bị thương, phá hủy 4 tòa nhà và 750 ngôi nhà tại thị trấn Georgia.

• Ngày 9 tháng 4 năm 1947, trận lốc Woodward tàn phá nhiều vùng của các bang Texas, Oklahoma và Kansas đồng thời làm 181 người chết, 970 người bị thương.

Ở Việt Nam, hiện tượng vòi rồng xảy ra không thường xuyên, thường vào mùa hè hoặc thời điểm giao mùa.

• Ngày 4 tháng 9 năm 2020, một "vòi rồng" dài hàng chục mét bỗng xuất hiện trên bầu trời ở Hải Phòng khiến người đi đường vừa hào hứng vừa hoang mang. May mắn nó không gây bất cứ thiệt hại nào cho người và của.

• Tháng 8 năm 2019, vòi rồng cao hàng chục mét xuất hiện ở khu vực cảng biển Vũng Áng và kéo dài khoảng 20 phút. Sau 10 phút quét qua, lốc xoáy làm tốc mái hơn 40 ngôi nhà và khiến 2 người dân phải nhập viện cấp cứu.

Cách ứng phó khi vòi rồng xuất hiện

Chúng ta đã cùng tìm hiểu vòi rồng là gì, các cách để ứng phó khi hiện tượng kinh hoàng này xuất hiện cũng rất đáng để lưu ý, cụ thể như sau:

• Luôn chú ý, quan tâm  tới thông tin dự báo thời tiết

• Nếu bạn ở những vùng thường xảy ra mưa bão, lũ lụt, lốc xoáy, hãy luôn chuẩn bị sẵn cho mình những đồ dùng cần thiết như đèn pin, nến, túi cứu thương, pin, lương khô, mì tôm, quần áo, nước sạch…

• Nên chuẩn bị sẵn một căn hầm để tránh bão. Nếu như không có hầm tránh bão, hãy lập tức di chuyển tới tầng hầm hay chui vào tủ quần áo, chui xuống dưới các gầm bàn,… tránh xa cửa sổ.

• Nếu đang ở trong xe, ngay lập tức xuống xe và nhanh chóng tìm một nơi trú ẩn an toàn vững chắc hoặc một vùng đất thấp, bằng phẳng chờ cho đến khi cơn bão, lốc xoáy đi qua hẳn.

• Sau một trận vòi rồng, các tòa nhà thường sẽ rất yếu và tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Vì vậy, hãy thật cẩn trọng khi di chuyển khỏi nơi trú ẩn, tránh xa các đường dây điện, cẩn thận trong việc sử dụng diêm hay bật lửa… 

⏩Tham khảo thêm: Tại sao bão hay vào miền Trung nước ta?

Bài viết trên là kiến thức về vòi rồng là gì? Nguyên nhân hình thành nên hiện tượng vòi rồng trên. Hy vọng với những thông tin bổ ích trên các bạn đã biết thêm một hiện tượng tự nhiên.