Nét đặc biệt của khí hậu nhiệt đới gió mùa

Khí hậu nhiệt đới gió mùa được biết đến là khí hậu đặc trưng của nước ta, nó đem lại cho nước ta vô cùng nhiều thuận lợi trong việc xây dựng đời sống con người, phát triển các ngành nông nghiệp. Hôm nay hãy cùng Dự báo thời tiết tìm hiểu xem những nét đặc biệt của kiểu khí hậu này nhé. 

Khí hậu nhiệt đới gió mùa là gì?

Khí hậu nhiệt đới gió mùa hay với tên gọi tiếng anh là Tropical monsoon climate là nhóm khí hậu tương ứng theo nhóm Am theo phân loại khí hậu Koppen. Tương tự như các loại khí hậu như xavan, khí hậu nhiệt đới gió mùa có nhiệt độ trung bình hơn 18 độ trong mỗi tháng. Có các mùa ẩm, khô đặc trưng với lượng mưa trung bình khoảng 1000 - 1500/ năm tại khu vực nhiệt đới gió mùa châu Á. 

Khí hậu nhiệt đới gió mùa 

Khí hậu nhiệt đới gió mùa được tạo nên từ những yếu tố nào?

Khí hậu nhiệt đới gió mùa thường xuất hiện tại các vùng Nam và Trung Mỹ. Tuy nhiên ở khu vực Nam Á, ĐNA, Châu Phi, Caribbean, Bắc Mỹ và cũng có kiểu khí hậu này. Yếu tố nắm giữ và kiểm soát đối với khí hậu này là mối quan hệ của nó và gió mùa. Gió mùa chính là sự thay đổi theo mùa trong hướng gió. Ở châu Á, vào mùa hè thường có một luồng không khí trên bờ. Vào mùa đông, mặt trời sẽ hấp thụ một luồng khí ngoài khơi, không khí di chuyển từ đất liền sang nước vô cùng phổ biến. Sở dĩ có sự thay đổi hướng là bởi sự khác biệt trong cách nhiệt đất và nước. 

Đặc điểm đặc trưng của khí hậu nhiệt đới gió mùa

Khi nhắc đến khí hậu nhiệt đới gió mùa, những đặc điểm nổi bật lên chính là:

Tính chất nhiệt đới: tổng bức xạ nhiệt hằng năm luôn lớn được chứng minh bằng cán cân bức xạ luôn nằm ở mức dương. Nhiệt độ trung bình quanh năm đều vượt qua 20 độ C. Bên cạnh đó, số giờ năng xuất hiện cũng vô cùng nhiều, có nơi dao động đến khoảng 1400 - 3000 giờ cho mỗi năm.

Tính chất ẩm cũng là một trong những nét đặc trưng của khí hậu nhiệt đới gió mùa, lượng mưa trung bình quanh năm lớn, phân đều cho nhiều khu vực với lưu lượng dao động khoảng 1500 - 2000 mm. Và độ ẩm trong không khí cao trên 80%, cân bằng ẩm luôn dương cũng được xem đặc điểm của kiểu khí hậu này. 

Tính chất gió mùa của kiểu khí hậu nhiệt đới được phân biệt rõ rệt bởi gió mùa mùa động và gió mùa mùa hạ 

• Gió mùa mùa đông thường là gió mùa đông bắc và gió Tín phong bán cầu bắc. Gió mùa đông bắc thường bắt đầu từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau ở các khu vực miền Bắc (từ dãy Bạch mã trở ra). Đây là khu vực hứng chịu những tác động trực tiếp của khối lạnh phương Bắc di chuyển theo hướng Đông Bắc thổi vào lãnh thổ nước ta. Đặc trưng điển hình của kiểu thời tiết này chính là đầu mùa đông thường lạnh khô, lạnh ẩm vào cuối đông. Gió Tín phong bán cầu Bắc được xác định từ Đà Nẵng trở vào Nam, loại gió này sẽ thổi theo hướng Đông Bắc gây ra mưa cho các vùng ven biển. Đây cũng là nguyên nhân tạo ra mùa khô ở Nam Bộ và Tây Nguyên. 
• Gió mùa mùa hạ cũng là một đặc điểm của khí hậu nhiệt đới gió mùa. Vào đầu mùa hạ, khối khí nhiệt đới ẩm xuất phát từ Bắc Ấn Độ Dương và dần di chuyển theo hướng Tây Nam, gây ra các cơn mưa lớn cho các tỉnh đồng bằng Nam Bộ và Tây Nguyên. Vào giữa và cuối mùa hạ, gió Tây Nam sẽ xuất hiện và khiến mưa lớn diễn ra kéo dài ở các khu vực Nam Bộ, Tây Nguyên. Vì có sự kết hợp của gió mùa Tây Nam và dải hội tụ nhiệt đới nên những cơn mưa lớn vào mùa hạ thường diễn ra ở cả miền Bắc và miền Nam. 

Những nước có khí hậu nhiệt đới gió mùa trên Thế giới

Như đã đề cập, khí hậu nhiệt đới gió mùa thường xuất hiện phổ biến tại các khu vực Nam và Trung Mỹ, Nam Á, Đông Nam Á,.....Trong đó những quốc gia chịu ảnh hưởng lớn có thể kể đến như Việt Nam, Thái Lan, Myanmar, Úc, Philippines, Liberia, Ấn Độ, Puerto Rico,..

Những khu vực xuất hiện khí hậu nhiệt đới gió mùa

Ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa tại Việt Nam 

Khí hậu nhiệt đới gió mùa đặc biệt ảnh hưởng lên đời sống của con người tại nước ta. Cụ thể như:

Trong sản xuất nông nghiệp, với những đặc trưng về độ ẩm, nền nhiệt cao, có mưa đã tạo ra nhiều thuận lợi cho hoạt động canh tác lúa nước và đa dạng hóa cây trồng, vật nuôi. Tuy nhiên sự xuất hiện của lũ lụt, hạn hán, rét đậm rét hại cũng là một phần khó khăn đối với đời sống người dân 

Trong sản xuất và đời sống dân sinh, nhờ có kiểu khí hậu nhiệt đới gió mùa đã thúc đẩy hoạt động khai thác, xây dựng mùa khô. Bên cạnh đó còn có sự phát triển mạnh mẽ các ngành kinh tế liên quan tới lâm nghiệp, thuỷ hải sản, du lịch, giao thông vận tải....Tuy nhiên cũng có những khó khăn xảy ra khi có sự phân mùa khí hậu, chế độ sông ngòi cũng sẽ tác động trực tiếp lên hoạt động khai thác và các hoạt động khác,...Độ ẩm trong không khí cao cũng sẽ cản trở quá trình sản xuất và bảo quản các trang thiết bị, máy móc nông sản.

Ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa 

Xem thêm: Khí hậu ôn đới là gì? Một số đặc điểm chung - Dự báo thời tiết